Çocuklarda Beta Enfeksiyonu

A grubu beta hemolitik streptokokların neden olduğu tonsilitin (bademcik enfeksiyonu) belirtileri genellikle şunlardır:

• Yüksek ateş,

• Baş ve boğaz ağrısı,

• Boynun ön tarafındaki ve çene altındaki lenf bezlerinde şişlik,

• Yumuşak damakta (damağın bademciklere yakın kısmı) noktasal kanamalar ve bademciklerde kızarıklık, kirli beyaz-sarı renkte lezyonlar.

• Bazı çocuklarda bu yakınmalara karın ağrısı da eşlik edebilir.

Beta enfeksiyonu üç yaş altındaki çocuklarda tipik bulgular yerine;  

• Burun akıntısı,

• Halsizlik,

• Çok yüksek olmayan ateş,

• Huzursuzluk gibi belirtilere neden olabilir.

  
  

Biraz daha ayrıntıya girersem;

• Boğaz Ağrısı: Genellikle aniden başlar ve şiddetli olabilir. Ağrı yutkunmayı zorlaştırabilir.

• Ateş: Yüksek ateş, genellikle enfeksiyonla birlikte görülen yaygın bir belirtidir.

• Bademciklerde Kızarıklık ve Şişlik: Bademcikler şişer, kızarır ve üzerlerinde beyaz veya sarı renkli pürülan (iltihaplı) noktalar görülebilir.

• Beyaz veya Sarı Pürülan Lezyonlar: Bademcikler üzerinde iltihap birikmesi, genellikle streptokokal tonsilitin bir belirtisidir.

• Yutkunma Zorluğu: Ağrı nedeniyle yemek ve sıvı tüketmek zorlaşabilir.

• Baş Ağrısı: Genellikle boğaz ağrısıyla birlikte ortaya çıkar.

• Boyun Bölgesinde Şişlik: Boğazdaki iltihaplanma boyun bölgesindeki lenf bezlerinde de şişliğe neden olabilir.

• Kusma ve Karın Ağrısı: Özellikle çocuklarda, streptokokal enfeksiyon bazen mide bulantısı ve karın ağrısına da yol açabilir.

• Beden Ağrıları ve Halsizlik: Genelde grip benzeri semptomlarla birlikte görülür.

Kuluçka Süresi: Beta enfeksiyonunun kuluçka süresi 2-5 gündür.

Beta enfeksiyonu genellikle kimlerde görülür?

Beta enfeksiyonu her yaşta görülmekle birlikte en sık okul çağı çocuklarında ve adölesan (ergenlik) döneminde görülür ve 7-8 yaş civarında pik yapar. Beta enfeksiyonunun üç yaş altındaki çocuklarda görülme sıklığı nadirdir.

Sonbaharın sonunda, kış aylarında ve ilkbaharın başında yılın diğer zamanlarına göre daha fazla görülür

 Enfeksiyonun Yayılma Yolları

• Direkt Bulaşma: Öksürük, hapşırık veya yakın temas yoluyla.

• Yüzey Teması: Enfekte olmuş objelere dokunmak ve ardından ağız, burun veya göz ile temas etmek.

• Damlacık ile Bulaşması: Enfekte bir kişiden çıkan damlacıklarla bulaşma.

Tanı ve Testler

• Farenjit Tanısı: Boğazdan sürüntü alınarak yapılan streptokok hızlı testleri (antijen testi) veya kültür ile tanı konabilir.

• Kültür: Kanlı agar üzerinde bakteri kültürü ile bakteri tanımlanabilir.

• Serolojik Testler: Romatizmal ateş ve akut glomerülonefrit gibi komplikasyonlar için, streptokoklara karşı gelişen antikorların ölçülmesi faydalı olabilir. Kesin tanı koydurmaz. Sadece enfeksiyonun geçirilmiş olduğunu gösterir.

A grubu beta hemolitik streptokok tonsilitinin tedavisi antibiyotiklerle yapılır:

• Antibiyotik Tedavisi: Penicillin veya amoksisilin genellikle ilk tercih edilen antibiyotiklerdir. Eğer hasta penisilin alerjisi gösteriyorsa, sefalosporinler veya makrolid antibiyotikler (azitromisin, klaritromisin gibi) kullanılabilir. Tedavi penisilin ile 10 gündür. Çocuğun ateşi düşse bile, antibiyotik 10 güne tamamlanmadan kesilmemelidir.

• Ağrı Kesiciler ve Ateş Düşürücüler: Boğaz ağrısını hafifletmek için asetaminofen (parol, calpol) veya ibuprofen (dolven, pedifen, ibufen gibi) kullanılabilir. Bu ilaçlar ateşi düşürür ve vücut ağrılarını hafifletir.

• Sıvı Tüketimi: Yutkunma güçlüğü nedeniyle hastaların bol miktarda sıvı almaları önerilir.

• Buzlu İçecekler ve Gargaralar: Tuzlu suyla yapılan gargara, boğaz ağrısını hafifletebilir. Ayrıca soğuk içecekler veya dondurma tüketimi de rahatlama sağlayabilir.

Streptokokal tonsilitin tedavi edilmemesi veya geç tedavi edilmesi durumunda ciddi komplikasyon ortaya çıkabilir:

• Romatizmal Ateş: streptokokal enfeksiyonlar, kalp, eklem, cilt ve sinir sistemi üzerinde kalıcı hasarlara yol açabilen romatizmal ateşe neden olabilir. Bu, özellikle çocuklarda görülür.

• Akut Glomerülonefrit: Streptokok enfeksiyonları böbrekleri etkileyebilir ve akut glomerülonefrit adı verilen, böbreklerin iltihaplanmasına yol açabilen bir hastalığa neden olabilir.

• Abse: Bademciklerde biriken irin zamanla bir bademcik abseleri oluşturabilir ve cerrahi müdahale gerekebilir.

• Nekrotizan Fasiit: Nadiren, enfeksiyon cilt altındaki dokulara yayılabilir ve bu çok tehlikeli bir enfeksiyon olan nekrotizan fasiite yol açabilir.

• Akut Sinüzit veya Orta Kulak İltihabı (Otitis Media): Boğazdaki enfeksiyon, üst solunum yollarını etkileyerek sinüzit veya orta kulak iltihabına yol açabilir.

Korunma

• Hijyen: Ellerini sık sık yıkamak, streptokokları taşıyan kişilerin öksürük ve hapşırık sırasında ağızlarını kapatması ve tek kullanımlık peçeteler kullanması, enfeksiyonun yayılmasını engellemeye yardımcı olabilir.

• Antibiyotik Tedavisi: A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonları antibiyotik tedavisi ile hızla tedavi edilebilir ve enfeksiyonun yayılmasını önler.

Beta enfeksiyonu tedavisi sonrası rutin olarak boğaz kültürü kontrolü yapılması önerilmez. Fakat çocukta kalp romatizması öyküsü varsa tedavi sonrası boğaz kültürü yapılarak enfeksiyonun iyileştiği gösterilmelidir.

Beta taşıyıcılığı nedir? Bazı durumlarda Beta mikrobu hiçbir yakınmaya neden olmadan boğaza yerleşebilir. Bu durum taşıyıcılık olarak adlandırılır. Bunların bir kısmı tesadüfen tespit edilebilir. Özellikle salgın dönemlerinde okul çocuklarının yaklaşık yüzde 25’inde taşıyıcılık söz konusu olabilir. Başka bir sağlık problemi ve Beta enfeksiyonu düşündüren yakınması olmayan çocuklarda, durumun taşıyıcılık olduğunu kesin ise rutin bir tedavi önerilmemektedir.

• Çocuğun yaşadığı yerde akut kalp romatizması veya akut glomerülonefrit vakalarında artış varsa,

• Ailede akut kalp romatizması öyküsü varsa,

• Uygun tedaviye rağmen aile içinde sürekli tekrarlayan Beta enfeksiyonu öyküsü varsa,

• Tekrarlayan Beta enfeksiyonları nedeniyle çocuğun bademciklerinin alınması planlanıyorsa Beta enfeksiyonu taşıyıcılığı mutlaka tedavi edilmelidir.

  
  

Eğer Beta enfeksiyonu belirtileri yoksa Beta enfeksiyonu olan çocukla aynı evde yaşayanlardan veya okuldaki diğer temaslı kişilerden rutin olarak test gönderilmesi önerilmez. Bu durumun önemli bir istisnası vardır. Eğer çocukla aynı evde yaşan kişilerde Beta enfeksiyonu komplikasyonu olarak ortaya çıkan kalp romatizması veya akut glomerülonefrit tabloları varsa, bu kişilere yakınmaları olmasa da Beta enfeksiyonuna yönelik testler yapılmalıdır.

ÖNEMLİ BİLGİLER

·        Bademcik enfeksiyonunda antibiyotik başladıktan 24 saat sonra bulaşıcılık ortadan kalkar.  Bu nedenle çocuğun okula devamı için en az 24 saat uygun antibiyotik tedavisini almış olması gerekir. 

·        Penisilin ile tedavi süresi 10 gündür. Bu süreye uyulur ise komplikasyon ihtimali çok azalır.

·        Beta enfeksiyonu tedavisine, şikayetler başladıktan sonraki ilk 7-9 gün içinde başlanırsa, Beta enfeksiyonun çok önemli bir komplikasyonu olan akut kalp romatizması (romatizmal ateş) gelişimi önlenir. 

·        Önemli noktalardan biri de ASO testinin akut Beta enfeksiyonun tanısının koyulmasında bir yerinin olmadığıdır.

#betaenfeksiyonu

#bademcikenfeksiyonu

#agrububetahemoliitikstreptokok

#çocuklardabademcik

#akutromatizmalateş

#glomerulonefrit

#strepa

#çocuklardabetaenfeksiyonu